دوستان، این اولین درس از آموزش کچه دوزی است. از امروز روزهای سه شنبه و جمعه، آموزش کچه دوزی خواهیم داشت.

سوزن‌های کچه دوزی، در طیف وسیعی از شکل‌ها و اندازه‌ها در بازار وجود دارند که برای یک فرد مبتدی در حوزه هنر جذاب کچه دوزی، می‌تواند کمی گیج کننده و سبب سردرگمی شوند.

ما در این آموزش، در مورد چگونگی کارکرد سوزن‌های کچه، بحث نموده و انواع سوزن‌های کچه را به لحاظ شکل، سایز و کاربرد مورد بحث قرار خواهیم داد.

معرفی سوزن کچه

سوزن‌های کچه دوزی، از فولاد کربن ساخته می‌شوند و معمولاً طول این سوزن‌ها بین 2.5 تا 5 اینچ طبقه بندی می‌شوند. اما سایز متعارف این سوزن‌ها، 3.5 اینچ است.

یک سوزن کچه بطور کلی، دارای شکل نمایش داده در زیر است.

در تصویر زیر مشاهده می‌کنید که سوزن کچه دارای یک "ناحیه کاری" در قسمت انتهایی است که از قسمت انتهایی سوزن، نازک‌تر است. از جنبه چگونگی انتقال از "ناحیه کاری" به "ساقه سوزن"، دو نوع سوزن وجود دارد. نوع اول که متداول‌تر است، یک مرحله‌ای است. و نوع دوم، در دو مرحله، سوزن نازک می‌شود. برای درک بهتر این مفهوم، شکل زیر را مشاهده بفرمایید.

دسته L شکل این سوزن‌ها برای نصب سوزن در داخل دستگاه پانچ کچه دوزی طراحی شده است، اما هنگام کار با سوزن کچه به صورت انفرادی نیز، برای دست گرفتن این سوزن، مناسب خواهد بود. نوک تیز سوزن در طرفِ دیگر آن، نفوذ سوزن در داخل الیاف پشمی را تسهیل می‌کند.

ناحیه کاری سوزن که به داخل پشم نفوذ می‌کند نیز دارای طول‌های متفاوتی است که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.

سوزن کچه، در قسمت تیغه انتهایی خود دارای زائده‌هایی است که هنگام ضربه زدن به پشم، سبب در هم تنیده شدن الیاف آن به یکدیگر می‌شود. هرچه بیشتر و بیشتر به الیاف پشم ضربه (زخمه) بزنید، فیبرها بیشتر در هم تنیده شده و کم کم، پشم به یک نمد سفت و غیر قابل انعطاف تبدیل می‌شود. زائده‌های سوزن در ناحیه کاری به لحاظ کاربرد، دارای شکل‌های متفاوتی هستند که در شکل زیر مشاهده می‌نمایید.

فاصله بین این زائده‌ها نیز برای کاربردهای مختلف، با هم متفاوتند:

نوک سوزن‌های کچه، با توجه به استفاده‌ای که قرار است از آن بشود، با هم متفاوتند.

سوزن‌های کچه دوزی، بسیار ظریف هستند و در صورت استفاده غیر صحیح، ممکن است بشکنند.

حتماً توجه داشته باشید که در یک زاویه یکسان، سوزن را وارد پشم و از آن خارج نمایید؛ سوزن را نپیچانید و یا خم نکنید. اگر سوزن به آسانی وارد بافت پشم نمی‌شود، به آن نیرو وارد نکنید. در حالتی که، در اثر سفت شدن بافت پشم، سوزن به راحتی وارد بافت آن نمی‌شود، یا سوزن نازک‌تری بردارید و آز آن استفاده کنید و یا دیگر کار را ادامه ندهید.

سوزن‌های کچه، به مرور زمان، کُند می‌شوند. اگر از فرچه کچه دوزی مناسب استفاده نکنید، سوزن، زودتر کُند می‌شود. اگر پشم خیلی دیر شکل می‌گیرد، باید سوزن خود را تعویض کنید.

سوزن‌های کچه دوزی، دارای 3 نوع متداول مثلثی، ستاره‌ای و مارپیچ هستند.

هر کدام از آنها، دارای سایزهای مختلفی هستند. سایز سوزن، مبیّن قطر آن می‌باشد. هرچه شماره سوزن، بزرگتر باشد، سوزن نازکتر است. بنابراین، سوزنی با سایز 40، از سوزنی با سایز 36، نازکتر است.

کاربردهای هر سایز سوزن کچه دوزی در تصویر زیر به نمایش در آمده است.

سوزن‌های کچه دوزی، به لحاظ تعداد برآمدگی یا زائده‌های روی تیغه سوزن و فاصله آنها از یکدیگر، با هم متفاوتند. ابتدا کار را با سوزن‌های ضخیم‌تر شروع کنید تا کار شکل دادن اولیه به الیاف پشمی سریع‌تر انجام شود. وقتی کار تا حدی پیش رفت، از سوزن‌ نازک‌تر استفاده کنید تا بتوانید به جزئیات و شکل دادن به پروژه بپردازید.

در ناحیه کاری سوزن (حدود یک سوم از طول سوزن در قسمت نوک آن)، دارای یک سطح مقطع مثلثی شکل است و دارای 3 لبه است که یک سری زائده روی یک یا چند از این لبه‌ها تعبیه شده است. این زوائد، فیبرهای پشمی را گرفته و حرکت داده و جابجا می‌کنند.

تعداد، فاصله، عمق و زاویه ایجاد این زائده‌ها به ما می‌گویند که هر سوزن برای چه کاری مناسب است.

تعداد زوائد روی سوزن

تعداد کل زوائد در هر سوزن، روی سرعت فرایند کچه دوزی تاثیر دارند. هرچه تعداد این زوائد کمتر باشد، سوزن برای کارهای دقیق‌تر و ظریف‌تر و پرداختن به جزئیات، مناسب‌تر است.

سوزن‌های ستاره‌ای دارای تعداد زوائد بیشتری هستند اما برای نفوذ آسان سوزن در پشم‌های زبر و سفت طراحی شده و سرعت کار کچه دوزی را افزایش داده و قدرت کششی بیشتری دارند.

لبه‌ کاری سوزن

اغلب سوزن‌های کچه دوزی، مثلثی شکل بوده و دارای 3 لبه کاری هستند؛ به جز سوزن‌های ستاره‌ای، که دارای 4 لبه هستند.

سوزن‌هایی که دارای تنها یک یا دو لبه کاری هستند، در پشم‌های متراکم و چگال، راحت‌تر نفوذ می‌کنند.

فاصله بین زائده‌ها و شکل آن‌ها

سوزن‌هایی که روی آن‌ها زوائد به صورت مارپیچ (روی ناحیه کاری سوزن) تعبیه شدند، در عمق کار، یک جلوه کچه دوزی یکنواخت ایجاد می‌کنند. برای ایجاد یک سطح یکنواخت کچه دوزی، زائده‌های روی سوزن، باید نزدیک به نوک سوزن تعبیه شوند.

زائده‌هایی که در عمق بیشتری از سوزن تعبیه شده‌اند (یعنی از نوک سوزن فاصله دارند)، فیبر بیشتری را هنگام کچه دوزی انتقال داده و جابجا می‌کنند اما میزان تغییرات ایجاد شده روی الیاف پشمی توسط آن‌ها، بیشتر است. لذا برای ظریف کاری از آن‌ها استفاده نمی‌شود.

سایز سوزن

قطر ناحیه کاری سوزن برای سوزن‌های کچه، از 32 (سوزن ضخیم) تا 42 (سوزن خیلی نازک) سایز بندی می‌شود. بطور کلی شما باید ابتدا پروژه را با یک سوزن ضخیم‌تر شروع کنید و در ادامه برای کارهای نهایی و ظریف‌کاری‌ها، از سوزن‌های نازک‌تر استفاده نمایید.

از سوزن‌های ضخیم‌تر برای کار با پشم‌های ضخیم‌تر و از سوزن نازک برای فیبرهای نازک‌‌تر استفاده نمایید.

جالب است که سوزن‌ها دارای کد بندی رنگ هستند بطوری‌که سوزن‌ها و کاربرد هریک را می‌توان از طریق کد رنگ به راحتی تشخیص داد.

به عنوان یک مثال برای درک بهتری از نحوه انتخاب سوزن‌ها در کار کچه دوزی، سمباده زدن را در نظر بگیرد. هنگام سمباده زدن برای پیشرفت سریع کار، ابتدا باید سمباده زبرتر را انتخاب کنیم تا کار سریع‌تر پیش برود و سپس هنگام ظریف کاری، از سمباده‌های نرم‌تر استفاده می‌کنیم. در اینجا نیز، در شروع کار یک پروژه کچه دوزی، ابتدا از سوزن بزرگتر استفاده کنید. سپس هنگام ظریف کاری و پرداختن به جزئیات پروژه، از سوزن‌های نازک‌تر استفاده نمایید.

سوزن‌های کچه دوزی مثلثی – وجود زوائد در سه وجه سوزن

سوزن سایز 32: این یک سوزن درشت و مناسب برای شروع پروژه کچه دوزی است که به سرعت می‌تواند الیاف را در ابتدای کار شکل دهد. این سوزن برای جزئیات و کارهایی که روی سطح پروژه انجام می‌شود، مناسب نیست.

سوزن سایز 36: یک سوزن خوب برای ایجاد یک حجم سه بعدی و نیز متصل نمودن و در هم تنیدن تکه‌های الیاف به یکدیگر.

اما این سوزن برای کارهای ظریف و پرداختن به جزئیات طرح مناسب نیست.

سوزن سایز 38: این یک سوزن میانی است که هم برای شکل دادن به الیاف حجیم مناسب است و هم تا حدی با آن می‌توان به جزئیات و ظریف کاری‌ها پرداخت. اما برای کار با فیبرهای پشمی زبر مناسب نیست.

سوزن سایز 40: یک سوزن خوب برای کارهای ظریف و دارای جزئیات بوده و با آن می‌توان روی سطخ کار، به جزئیات پرداخت. اما این سوزن نیز برای کار با فیبرهای پشمی زبر مناسب نیست.

سوزن سایز 42: یک سوزن خیلی نازک و عالی برای کارهای ظریف مثل افزودن موی نازک به عروسک، ایجاد حلقه‌های کوچک از تارهای پشم و غیره

سوزن‌های کچه دوزی ستاره‌ای - وجود زوائد در چهار وجه سوزن

سوزن سایز 36: این سوزن برای شکل دادن سریع به الیاف پشمی و نیز کار با پشم‌های زبر و خشن و نیز به هم متصل نمودن تکه‌های پشم به یکدیگر مناسب است.

سوزن سایز 38: مشابه با سوزن سایز 36 ستاره‌ای، اما برای کارهای کمی ظریف‌تر و پشم‌های نازک‌تر نیز مناسب است. این سوزن هم در شروع کار (برای سرعت بخشیدن به شل دهی پشم) و هم در ادامه کار برای پرداختن به جزئیات طرح، مناسب است و لذا سوزنی است که باید در کیت ابزار کچه دوزی شما موجود باشد.

سوزن‌های کچه دوزی مارپیچ – زوائدی روی تیغه سوزن که دور سوزن می‌پیچند

سوزن‌های سایز 38 و 40: زوائد روی این سوزن‌ها، حول تیغه انتهایی سوزن می‌پیچند. این ویژگی به سرعتِ شکل دهی پشم می‌افزاید. و در هنگام پرداختن به جزئیات در سطح کار، نسبت به انواع دیگر سوزن، سریع‌تر است. اما برای حجم سازی خیلی مناسب نیست.

سوزن‌های کچه دوزی معکوس

زوائد روی تیغه انتهایی این سوزن، در جهت معکوس قرار دارند. این سوزن به جای هل دادن فیبرهای پشمی به داخل، آن‌ها را بیرون می‌کشد. لذا این سوزن برای ایجاد یک ظاهر کرک مانند به قسمت‌هایی از کار مناسب است.